Nghị định 117/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế được ban hành ngày 28/9/2020, chính thức áp dụng từ ngày 15/11/2020 và thay thế cho Nghị định 176/2013/NĐ-CP. Trong đó, nhiều nội dung quan trọng liên quan đến công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá đã được quy định cụ thể, góp phần tăng cường hiệu lực quản lý và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Quy định xử phạt về địa điểm cấm hút thuốc lá (Điều 25)
Đối với hành vi hút thuốc lá tại những nơi có quy định cấm, người vi phạm có thể bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng. Riêng trường hợp hút thuốc trên tàu bay sẽ áp dụng theo quy định xử phạt trong lĩnh vực hàng không dân dụng.
Các hành vi vi phạm liên quan đến trách nhiệm quản lý địa điểm cấm hút thuốc lá sẽ bị phạt từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng, bao gồm việc không có biển hoặc ký hiệu “cấm hút thuốc lá” theo quy định, hoặc không tổ chức kiểm tra, hướng dẫn, giám sát việc thực hiện quy định cấm hút thuốc tại khu vực thuộc quyền quản lý.
Đối với khu vực dành riêng cho người hút thuốc, mức phạt từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng được áp dụng nếu không bảo đảm các điều kiện như: phòng hút thuốc tách biệt, hệ thống thông khí riêng, dụng cụ chứa tàn thuốc, biển báo rõ ràng hoặc thiết bị phòng cháy, chữa cháy.
Quy định xử phạt về bán và cung cấp thuốc lá (Điều 26)
Các cơ sở kinh doanh thuốc lá nếu không treo biển thông báo “không bán thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi” tại điểm bán sẽ bị phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng.
Mức phạt từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng được áp dụng đối với các hành vi như trưng bày vượt quá số lượng cho phép của một nhãn hiệu thuốc lá, bán hoặc cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi, hoặc kinh doanh thuốc lá không ghi nhãn, không in cảnh báo sức khỏe theo quy định. Trường hợp liên quan đến thuốc lá nhập lậu hoặc thuốc lá giả sẽ xử lý theo quy định pháp luật chuyên ngành.
Ngoài hình thức phạt tiền, cơ sở vi phạm còn có thể bị đình chỉ hoạt động kinh doanh liên quan trong thời hạn từ 1 đến 3 tháng. Đồng thời, thuốc lá vi phạm buộc phải thu hồi, loại bỏ yếu tố vi phạm hoặc tiêu hủy nếu không thể khắc phục.
Quy định về ghi nhãn và cảnh báo sức khỏe trên bao bì thuốc lá (Điều 27)
Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng được áp dụng với các hành vi in cảnh báo sức khỏe không đúng mẫu, vị trí, diện tích hoặc màu sắc; không thay đổi hình ảnh cảnh báo theo chu kỳ 2 năm; không ghi rõ số lượng điếu hoặc trọng lượng thuốc lá; hoặc sử dụng từ ngữ gây hiểu nhầm về mức độ nguy hại của thuốc lá.
Mức phạt từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng áp dụng đối với hành vi không in cảnh báo sức khỏe trên bao bì thuốc lá tiêu thụ tại Việt Nam hoặc sản xuất thuốc lá mang nhãn hiệu nước ngoài khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép.
Hình thức xử phạt bổ sung có thể là đình chỉ hoạt động kinh doanh từ 3 đến 6 tháng. Các biện pháp khắc phục bao gồm thu hồi, sửa đổi hoặc tiêu hủy sản phẩm vi phạm, đồng thời nộp lại khoản lợi bất hợp pháp nếu có.
Quy định xử phạt về hoạt động cai nghiện thuốc lá (Điều 28)
Cơ sở cung cấp dịch vụ tư vấn, cai nghiện thuốc lá sẽ bị phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng nếu không bảo đảm các điều kiện theo quy định như: không có khu vực tư vấn trực tiếp, thiếu tài liệu truyền thông, không trang bị phương tiện tư vấn từ xa hoặc không thông báo bằng văn bản đến Sở Y tế trước khi triển khai hoạt động.
Các vi phạm khác trong phòng, chống tác hại của thuốc lá (Điều 29)
Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi sử dụng thuốc lá có thể bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng.
Mức phạt từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng được áp dụng cho hành vi ép buộc, vận động người khác hút thuốc hoặc sử dụng người chưa đủ 18 tuổi để mua thuốc lá.
Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với các hành vi như sử dụng hình ảnh thuốc lá trong ấn phẩm dành cho trẻ em, cung cấp thông tin sai lệch về thuốc lá, không lồng ghép nội dung phòng chống tác hại thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hằng năm, hoặc không kiểm soát hình ảnh hút thuốc trong tác phẩm nghệ thuật theo quy định.
Các hành vi tiếp thị thuốc lá trực tiếp, sử dụng tên hoặc biểu tượng thuốc lá cho sản phẩm khác, vi phạm quy định về đóng góp quỹ phòng chống tác hại thuốc lá có thể bị phạt từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng. Riêng hành vi tài trợ trái phép hoặc gian lận nghĩa vụ đóng góp có thể bị phạt từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng.
Ngoài ra, người vi phạm còn phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả như thu hồi, tiêu hủy sản phẩm vi phạm, hoàn trả số tiền sử dụng sai mục đích, hoặc nộp lại các khoản đóng góp và tiền lãi phát sinh theo quy định của pháp luật.
