Xin bác sĩ cho biết, trong khói thuốc lá có những chất gì ?
- Khói thuốc lá chứa 7.000 hóa chất độc hại và 69 chất gây ung thư. Một số hóa chất độc hại như Carbon monoxide (khí CO). Khí CO trong khói thuốc làm giảm khả năng vận chuyển oxy của hồng cầu, giảm nồng độ oxy trong máu, làm máu đặc hơn và làm cho tim mệt mỏi hơn khi phải bơm máu đi khắp cơ thể. Nó góp phần hình thành các mảng xơ vữa động mạch, liên quan đến bệnh tim, đột quỵ.
Hoạt chất Benzene có trong khói thuốc lá là một dung môi công nghiệp tinh chế từ dầu thô. Là một chất sinh ung thư có trong khói của dầu khí, trong thuốc trừ sâu bọ. Hoạt chất Ammonia được tìm thấy trong thuốc kích thích tăng trưởng và các sản phẩm dùng để tẩy rửa. Chất này được sử dụng để tăng cường tác động gây nghiện của nicotine. Hay Formaldehyde là dung dịch được dùng trong ướp xác. Chất này gây kích thích mũi, họng và mắt của người hút thuốc. Ngoài ra, còn có Polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH) là một chất gây ung thư tìm thấy trong dầu đi ê zen và sản phẩm đốt cháy khác;…
Đặc biệt, nicotine là một chất gây nghiện, có trong thuốc lá. Nicotine gây tăng nhịp đập của tim, co thắt mạch máu ở tim, tăng mạch và huyết áp. Khi nicotine trong khói thuốc lên não (gắn với nicotine tại các tế bào thần kinh ở não bộ) gây ra các tác động cho người hút thuốc như: cảm giác sảng khoái, vui vẻ, tăng hoạt động nhận thức. Tuy nhiên, cảm giác đó sẽ mau qua đi sau vài phút. Khi nồng độ nicotine trong cơ thể giảm xuống, người hút thuốc sẽ cảm thấy bứt rứt, căng thẳng; không tập trung được; buồn bã, lo lắng; rối loạn giấc ngủ... vì vậy, để có sự thoải mái, người hút thuốc phải tiếp tục hút thuốc.
Vậy hút thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha có hại không, thưa bác sĩ ?
- Điều đầu tiên có thể khẳng định, tất cả các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha đều có hại cho sức khỏe. Thuốc lá điện tử là thiết bị sử dụng pin hoạt động bằng cách làm nóng dung dịch lỏng hòa tan, tạo ra khí cho người dùng hít vào. Các thành phần trong thuốc lá điện tử ảnh hưởng đến sức khỏe. Nicotine là chất gây nghiện, ảnh hưởng đến hô hấp, tim mạch, não bộ. Propylene glycol có thể tạo thành Propylene oxide, một chất gây ung thư khi được đun nóng. Glycerin/Glycerol khi được đun nóng và hóa hơi, tạo thành Acrolein, gây hại cho đường hô hấp. Kim loại như chì, bạc, Cadmium, Chromium, thủy ngân, Nickel gây ung thư.
Thuốc lá nung nóng là sản phẩm sử dụng thiết bị điện tử để nung nóng điếu thuốc đến nhiệt độ đủ để tạo ra sol khí có thể hít vào, có chứa nicotine chất gây nghiện cao và các hóa chất khác, các chất phụ gia không phải thuốc lá và thường có nhiều hương vị.
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã có khuyến cáo rằng thuốc lá nung nóng tạo ra chất khí độc hại, có nhiều chất độc giống như trong khói thuốc lá điếu thông thường. Dù được nung ở nhiệt độ thấp hơn, nhưng vẫn tạo ra những hóa chất tương tự như trong khói thuốc lá như: chất gây kích ứng đường hô hấp mạnh, chất gây ung thư và các kim loại.
Bác sĩ có thể cho biết thông tin chung về thực trạng đáng quan ngại liên quan người hút thuốc lá ở nước ta, thưa bác sĩ ?
- Việt Nam nằm trong nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá nhiều nhất trên thế giới. Tỷ lệ hút thuốc ở nam giới 47,4%; nữ giới 1,4%, tương đương 15,3 triệu người trưởng thành ở Việt Nam đang hút thuốc lá (trung bình cứ 2 nam giới có 1 người hút thuốc). Theo thống kê của WHO, tại Việt Nam mỗi năm có khoảng 40.000 người tử vong vì các bệnh có liên quan đến sử dụng thuốc lá
Nếu mỗi người không thực hiện phòng, chống tác hại thuốc lá ngay từ bây giờ, ước tính đến năm 2030, con số tử vong do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá có thể tăng lên tới 70.000 người/năm.
Xin cảm ơn bác sĩ !