Xây dựng mạng lưới hỗ trợ cai nghiện thuốc lá ở cộng đồng

Hỗ trợ, động viên người hút thuốc lá “bỏ hút”
Sau khi được tham gia lớp tập huấn, đặt ra nhiều suy nghĩ và trăn trở cho lực lượng làm cộng tác viên dân số - y tế. Thực tế vẫn còn không ít người hút thuốc lá trong cộng đồng, thuốc lá vẫn gây tác hại đến sức khỏe người hút chủ động hay thụ động từng ngày, từng giờ. Vấn đề là đa số không chịu bỏ thuốc lá, có người có ý định bỏ nhưng lại không bỏ được.
Bà Phạm Thị Phỉ, Bí thư Chi bộ, Trưởng ấp 2A, xã Vị Tân, thành phố Vị Thanh, chia sẻ: “Thực tế công tác ở địa phương tôi thấy còn không ít người hút thuốc lá, trong đó có cả người thân của mình. Sau khi được tập huấn tôi sẽ động viên, khuyên nhủ, hỗ trợ cai nghiện thuốc lá đối với người thân quen rồi sẽ dần thực hiện ở các trường hợp hút thuốc lá khác. Trước tiên tuyên truyền để người hút thuốc lá hiểu rõ về tác hại sức khỏe khi hút và hiểu rõ lợi ích khi cai, có thể giảm dần số lượng điếu thuốc mỗi ngày và áp dụng một số biện pháp khác như hút loại nhẹ hơn”.
Còn cộng tác viên dân số Nguyễn Thị Nguyệt, khu vực 2, phường III, thành phố Vị Thanh, khẳng định: “Tôi sẽ lồng ghép truyền thông, vận động hỗ trợ cai nghiện thuốc lá cho những người hút thuốc lá trong cụm dân cư mình quản lý. Tôi sẽ tích cực hỗ trợ để ngày có nhiều người từ bỏ được thói quen hút thuốc lá”.
Không chỉ bà Phỉ, Nguyệt mà còn có 48 cộng tác viên khác ở các xã, phường của thành phố Vị Thanh vừa được tập huấn kiến thức, kỹ năng về cai nghiện thuốc lá, với lực lượng này được kỳ vọng sẽ là mạng lưới hỗ trợ đắc lực thúc đẩy gia tăng người có ý định bỏ thuốc lá và từ bỏ được thói quen hút thuốc lá trong cộng đồng ngày một nhiều hơn.
Qua đó, từng bước giảm thấp nhất tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người trên địa bàn thành phố. Bà Phạm Mỹ Linh, Phó Khoa kiểm soát dịch bệnh - Phòng chống HIV/AIDS - Truyền thông giáo dục sức khỏe, Trung tâm Y tế thành phố Vị Thanh, nhấn mạnh: “Thúc đẩy cai nghiện thuốc lá là một trong những giải pháp góp phần giảm tác hại của thuốc lá vì vậy chúng tôi tập huấn nâng cao năng lực mạng lưới cộng tác viên dân số - y tế về vấn đề này. Lực lượng cộng tác viên thường xuyên đi cộng đồng, tiếp xúc người dân nên khi vững kiến thức sẽ hoạt động truyền thông hiệu quả”.
Lớp tập huấn nhằm tạo nên một lực lượng có đủ kiến thức, truyền tải hiểu biết cho người hút, giúp người hút thuốc lá có quyết tâm và hỗ trợ người nghiện cai thuốc lá.
Cách cai nghiện thuốc lá thành công ?
Trao đổi về vấn đề này, bác sĩ Lê Văn Chúc, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, cho biết: “Cơ chế gây nghiện thuốc lá của nicotine thụ thể sẽ làm phóng thích chất dẫn truyền thần kinh. Nicotine giải phóng một số hoạt chất ở não khiến có cảm giác thoải mái, giảm thèm ăn, hưng phấn, cải thiện trí nhớ, thay đổi khí sắc, giảm lo âu, căng thẳng. Nhưng khi thiếu nicotine người nghiện sẽ có cảm giác mất ngủ, trầm cảm, hưng phấn, cáu gắt, bứt rứt, lo âu, giảm tập trung, ớn lạnh, sốt, thèm ăn. Hậu quả người nghiện phải tiếp tục hút thuốc lá để duy trì được những cảm giác dễ chịu do hút thuốc lá mang lại và tránh né những cảm giác khó chịu do thiếu thuốc lá gây ra. Nghiện thuốc lá có đặt tính xảy ra nhanh, ít bỏ sót nạn nhân, khó cai nghiện”.
Cũng theo ông Chúc, “chìa khóa” cai nghiện thuốc lá thành công cần có hiểu biết, quyết tâm và có sự hỗ trợ. Hiểu biết người hút thuốc lá cần hiểu rõ về tác hại của thuốc lá. Có hiểu biết là hiểu rõ về lợi ích của thuốc lá, hiểu rõ các chính sách, pháp luật, nội quy, quy định liên quan đến thuốc lá, lợi ích của cai thuốc lá, về cách bỏ thuốc lá, những trở ngại khi cai thuốc lá và cách giải quyết. Quyết tâm là người hút thuốc lá cần quyết tâm vượt qua sự trở ngại, khó khăn, khó chịu, sự thèm muốn hút lại, quyết tâm từ bỏ thói quen.
Ngoài sự hỗ trợ của gia đình, người thân, bạn bè,… cần có sự hỗ trợ chuyên gia cai nghiện giúp tác động làm nhẹ lợi ích của hút thuốc lá, làm nhẹ tác hại của cai thuốc, và làm nặng tác hại của hút, làm nặng lợi ích của cai để cho người hút thuốc lá cảm thấy lợi ích khi cai nghiện thuốc lá nhiều hơn và quyết định, có quyết tâm cai thuốc lá.